در شماره قبل چند پاسخ موافق و مخالف در مورد ازدواج مجدد خواندید. در زیر توجه شما را به ادامه گزارش جلب می کنیم:
محمد حسین (کارمند ) می گوید: برخلاف سابق، پدیده چند همسری این روزها نه تنها در میان سالمندان بلکه تا حد زیادی در میان جوانان نیز شایع شده است و علت شیوع این پدیده موافقت دختران با ازدواج با مرد همسردار است. زیرا دختری که سن ازدواج وی گذشته است ، انتظار ندارد که جوانی کم سن و سال به خواستگاریش بیاید، بلکه بدون توجه به مشکلات بعدی با ازدواج با هر مردی که به خواستگاریش بیاید، موافقت می کند تا نام پیردختر را از خود دور کند.
از سوی دیگر در این میان یک مطلب مهم و اساسی وجود دارد که نباید از آن غافل شد و آن اینکه دین اسلام به مرد اجازه داده است که چهار همسر اختیار کند، مشروط بر آنکه بر پایه و اساس عدل با آنان رفتار کند و با بذل توجه به یکی از همسران، در حقوق دیگری و فرزندانش اهمال نکند.
شبح افزایش سن برای دختران دیگر نمی تواند دلیل اساسی باشد
اما در مورد پدیده طلاق که معمولاً به دلیل ازدواج دوم رخ م یدهد، من فکر می کنم که زنان در حال حاضر به پیامدهای تلخ و ناگوار این اقدام پی برده اند. به همین دلیل برخی از زنان به دلیل نگرانی از بابت آینده فرزندانشان ازدواج دوم همسر خود را می پذیرند و از او جدا نمی شوند.
برخی مردان نیز همسر دوم را شاغل انتخاب می کنند تا خود مخارج خود را پرداخت کند و از نظر مالی نیازی به همسر نداشته باشد ، در این صورت مرد باید قبل از انجام هر اقدامی همسر اول خود را از تمایلش برای ازدواج دوم مطلع کند تا از وقوع مشکلات بعدی و فشارهای روانی که بر فرزندان وارد خواهد شد جلوگیری نماید
در این خصوص آقای خالد (کارمند) نیز با محمد حسین هم عقیده است. وی می گوید: مساله چند همسری را نمی توان یک پدیده نامید چرا که از قدیم الایام وجود داشته و پدران و اجداد ما بیش از یک همسر داشتند و مشکلی هم نداشتند ، بلکه بالعکس مردان عدالت را بین همسران خود رعایت می کردند و زنان مخالفتی با ازدواج مجدد همسرانشان نمی کردند چرا که در آن زمان مرد سالاری حاکم بود و زنان نمی توانستند با خواسته همسرانشان مخالفت کنند.
اما در حال حاضر زنان با شرع خداوند در خصوص چند همسری مخالفت می کنند به همین دلیل مردان به طور پنهانی و بدون اینکه کسی مطلع شود، ازدواج مجدد می کنند تا از وقوع مشکلات بعدی که از سوی همسر اول و فرزندانش ایجاد خواهد شد، جلوگیری نمایند و یا مانع وقوع طلاق احتمالی شوند.
گاهی وقت ها مرد برای نجات یافتن از همسر اول و گاهی هم به دلیل علاقمند شدن به همکارش در محل کار به ازدواج مجدد روی می آورد. به عنوان مثال با همکارش ازدواج می کند چون شاغل است و می تواند نیازهای مالی خود را بدون نیاز به همسر تأمین کند که در این صورت مشکل دختران مسن نیز حل می شود و آنان نیز می توانند از این طریق تشکیل خانواده دهند.
ضرورت دخالت مسئولان دولتی
آقای ک.م بر این عقیده است مساله چند همسری در کشورهای خلیج تازگی ندارد، بلکه بخشی از رفتارهای مردان در گذشته و حتی در حال حاضر و همچنین جزو عادت های اجتماعی به شمار می رود و هیچ زیانی از این مساله ناشی نمی شود به ویژه اینکه شرایط زمانه تغییر کرده و زنان باید بدانند که مردان خواسته هایی دارند که شاید در مقطعی از زندگی قادر به برآورده کردن آنها نباشند.
از سوی دیگر بسیاری از مردان به هدف حل معضل دختران پا به سن گذاشته ای که سن ازدواج آنها گذشته است به فکر ازدواج مجدد می افتند و این واقعیت را نیز باید مدنظر داشته باشیم که جوانی که در دهه دوم عمر به سر می برد هرگز به فکر ازدواج با دختری که وارد دهه سوم از عمر شده است نمی افتد. از سوی دیگر ما باید بدانیم کشور ما کم جمعیت است. بنابراین مرد باید ازدواج و تولید مثل کند تا این مشکل حل شود و جمعیت کشور افزایش یابد.
بنابراین زنان باید بدون ایجاد هیچ مشکلی ازدواج دوم همسرشان را بپذیرند دولت نیز باید در این خصوص مداخله کند و با وضع یکسری اصول قانونی فرصتهای بیشتری برای ازدواج دوم فراهم کند.
به این ترتیب مردان مجبور نمی شوند مخفیانه ازدواج کنند و بعدها یا همسر دومشان دچار مشکلات عدیده ای شوند که با مطلع شدن همسر اول آغاز و احتمالاً پایانی نیز نخواهد داشت و مشکلات اجتماعی را نیز به دنبال خواهد داشت چرا که با این ازدواج احتمالاً حقوق مادی همسر اول پایمال خواهد شد.
آرامش اجتماعی
خانم دکتر ب.س بر این عقیده است که مسأله چند همسری از اهمیت خاصی برخوردار است و برخی خصوصیات جامعه و تحولات آن را برای ما روشن می سازد و علل و انگیزه مرد از ازدواج دوم را برایمان بازگو می کند.
دکتر"ج " می گوید چند همسری آرامش اجتماعی را بر هم میزند و ناآرامی ایجاد می کند افزایش این پدیده مشکلات زیادی را در جامعه می آفــریند و نشانگر برنامه ریزی نادرست اجتماعی فرد است. و پس از گذشت بیش از ۶۰ سال از جنگ جهانی دوم و رفاهی که بر کشورها و مردم آن حاکم است مشکلاتی بروز خواهد کرد که به مرور زمان افزایش خواهد یافت و هرگز نمی توان گفت که چند همسری مشکلی همچون ازدواج دختران مسن و یا غیره را حل می کند .چرا که در مقابل مشکلات دیگری همچون طلاق و انحراف فرزندان و روی آوردن آنان به مواد مخـــدر را خواهد آفرید ! و مهمتــرین عامل بروز این گــونه مشکلات بی توجهی مرد به همسر اول و فرزندانش می باشد. زیرا مرد نمی تواند عدالت برقرار کند و همسر اول مصرانه با ازدواج همسرش مخالف است ، زیرا احساس می کند که همسر دوم در حقش ستم کرده و همسر و آرامشش را از وی گرفته است.
بنابراین به نظر من مرد حق ندارد همسر دوم اختیار کند در حالی که نمی تواند امنیت و آرامش روانی و اجتماعی و یا مادی را برای همسر اول تأمین کند زیرا در سایه تورم و گرانی فعلی مرد قادر به تأمین نیازهای دو خانواده نخواهد بود.
بنابر این ازدواج دوم مشکلات زیادی می آفریند که سرانجام جامعه آنها را به دوش می کشد و اگر توجه کنیم اغلب مشکلاتی که در دادگاه ها مطرح است ،از مشکلات مادی همچون تقسیم ارث بین خواهران و برادرانی که از چندین همسر متولد شده اند سرچشمه می گیرد.
علل ازدواج دوم
دکتر محمد حمادی (روانشناس) بر این عقیده است که مســاله چند همســـری از موضوعات جدال برانگیز است و در اذهان عمــومی با بسیاری از مفاهیم و افکاری
که نسل اندر نسل به ارث رسیده است در ارتباط است.
در اینجا م یخواهیم از نظر روحی و روانی مسأله چند همسری را بررسی کنیم. مسأله ای که تنها مختص جوامع عربی نیست ،بلکه در جوامع غربی نیز وجود دارد. به نحوی که آمارها نشان می دهد که پدیده چند همسری در مصر به میزان ۴ درصد و در سوریه به میزان ۵ درصد وجود دارد .اما در کشورهای خلیج تا ۸ درصد افزایش می یابد. اما در جامعه ما این پدیده به چند دلیل به طرز قابل ملاحظه ای شیوع پیدا کرده است که مهم ترین آنها: برخورد مردان با زنان همکار در محیط کار است و دیگر اینکه مردان ، همسران خود را با بسیاری از دخترانی که در تلویزیون می بینند مقایسه می کنند. اما مهمترین علت ازدواج مجدد مردان ازدواج تحمیلی است و اینکه :
خانواده دختری را به مرد تحمیل کنند مرد ابتدا مخالفت نمی کند اما پس از گذشت مدتی از ازدواج احساس می کند که دیگر قادر به ادامه زندگی با همسر خود نمی باشد به همین دلیل به فکر ازدواج مجدد می افتد.
دکتر ج می گوید چند همسری آرامش اجتماعی را بر هم می زند و ناآرامی ایجاد می کند .
افزایش این پدیده مشکلات زیادی را در جامعه می آفریند و نشانگر برنامه ریزی نادرست اجتماعی فرد است.
گاهی هم مرد به دلیل سرگرمی همسرش به کارهای خانه و فرزندان و بی توجهی به وی و خواسته هایش به فکر ازدواج مجدد می افتد تا همسر دوم به او توجه کند و خواسته های او را برآورده سازد و اگر دقت کنیم متوجه خواهیم شد که چند همسری از قدیم بوده و اسلام این مسأله را مشروع دانسته است. اما با یکسری قوانین و ضوابط که مهم ترین آنها عدالت و توانایی مالی جهت پرداخت هزینه های دو خانواده و رعایت اصل برابری بین دو همسر است که مردان در حال حاضر فاقد این ویژگی ها هستند.
به این معنا که مرد پس از ازدواج دوم با بذل توجه به همسر دوم در حقوق همسر اول اهمال می کند و این مساله مشکلات روحی و روانی فراونی را برای همسر اول می آفریند و فکر انتظام از شوهر و زن دومش را برای وی تداعی می کند و به این ترتیب مشکلات فراوانی را برای شوهر می آفریند ، شوهری که آرامش و آسایشش سلب شده و وارد مشکلات فراوانی با همسر اول، دوم و فرزندان شده است.
اما در مورد آثار روانی این ازدواج بر همسر دوم ، به عقیده من در آغاز زندگی زناشویی همسر دوم هرگز صدمه ای که به همسر اول وارد کرده است را احساس نمی کند. اما پس از گذشت مدتی از ازدواج ناخودآگاه احساس گناه و نا آرامی می کند. زیرا از جانب همسرش و اینکه مبادا به فکر ازدواج سوم بیفتد، احساس ترس و نگرانی می کند چرا که این احتمال وجود دارد که همان گونه که همسر اول را ترک کرد ، وی را نیز ترک و با سومی ازدواج کند.
به همین دلیل دچار حسادت و نوعی درگیری روانی می شود و سرانجام مرد چه با همسر اول و چه با همسر دوم آرامش نخواهد داشت.